प्रधानमंत्री फसल बीमा योजना (PMFBY): उद्दिष्ट, दावा कसा करावा आणि फायदे-2023-24

Last updated on September 17th, 2023 at 12:38 am

प्रधानमंत्री फसल बीमा योजना (PMFBY): उद्दिष्ट, दावा कसा करावा आणि फायदे-2023-24

कृषी व्यवसाय म्हणून भारतात इतकी प्रमुख आहे की, आर्थिक सर्वेक्षण 2021-22 नुसार, ती भारताच्या अर्थव्यवस्थेत सकल मूल्य (जीवीए) च्या सुमारे 18% जोडते. या प्रकारे, पिके न केवल त्या शेतकऱ्यांसाठी तर देशासाठी देखील एक महत्त्वाची संपत्ती आहेत जे त्यांची शेती करतात.

शेतकरी ही संपत्ती प्रधानमंत्री फसल बीमा योजना अंतर्गत विमा करू शकतात, जी शेतीशी संबंधित विविध धोक्यांना कव्हर करते. खालील लेख या सरकारी योजनेच्या महत्त्वाच्या तपशीलांवर प्रकाश टाकतो

PMFBY (प्रधानमंत्री फसल बीमा योजना) काय आहे?

PMFBY (प्रधानमंत्री फसल बीमा योजना) भारतात एक सरकार समर्थित फसल बीमा योजना आहे ज्याचा उद्देश शेतकऱ्यांना नैसर्गिक आपत्ती, किडी आणि रोगांमुळे होणाऱ्या पिकांच्या नुकसानीपासून वित्तीय सुरक्षा प्रदान करणे आहे. ही योजना 2016 मध्ये कृषि आणि किसान कल्याण मंत्रालयाने सुरू केली होती.

आणि ती विमा कंपन्या आणि बँकांच्या नेटवर्कद्वारे अंमलात आणली गेली आहे. ही जगातील सर्वात मोठी कृषी बीमा योजना आहे, जी 50 कोटींपेक्षा जास्त शेतकऱ्यांना कव्हर करते आणि 50 हून अधिक विविध पिकांसाठी विमा कव्हरेज प्रदान करते.

प्रधानमंत्री फसल बीमा योजना (PMFBY): उद्दिष्ट, दावा कसा करावा आणि फायदे

PMFBY (प्रधानमंत्री फसल बीमा योजना) योजनेचे उद्दिष्ट

• • • शेतकऱ्यांना नैसर्गिक आपत्ती, किडी आणि रोगांमुळे होणाऱ्या पिकांच्या नुकसानीपासून संरक्षण देणे
    • शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नाचे स्थैर्य सुनिश्चित करणे
    • शेतकऱ्यांना अधिक उत्पादक बनविणे
    • शेतकऱ्यांना कर्ज घेण्यास प्रोत्साहन देणे
    • शेतकऱ्यांना अधिक सुरक्षित आणि उत्पादक पद्धतींनी शेती करण्यास प्रोत्साहन देणे

प्रधानमंत्री फसल बीमा योजना (पीएमएफबीवाई) के लाभ

प्रधानमंत्री फसल बीमा योजना (PMFBY) ही भारत सरकारची एक महत्त्वपूर्ण योजना आहे जी शेतकऱ्यांना नैसर्गिक आपत्ती, किडी आणि रोगांमुळे होणाऱ्या पिकांच्या नुकसानीपासून वित्तीय सुरक्षा प्रदान करते. या योजनेचे अनेक लाभ आहेत, ज्यात हे समाविष्ट आहे:

• • शेतकऱ्यांना आर्थिक सुरक्षा: PMFBY योजनेमुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांच्या नुकसानीसाठी आर्थिक मदत मिळते, ज्यामुळे त्यांना आपले जीवनमान चालू ठेवता येते आणि पुढील हंगामात शेती सुरू ठेवता येते.
  • शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नाचे स्थैर्य: PMFBY योजनेमुळे शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नाचे स्थैर्य सुनिश्चित होते, ज्यामुळे त्यांना आर्थिक सुरक्षितता मिळते.
  • शेतकऱ्यांना अधिक उत्पादक बनवणे: PMFBY योजनेमुळे शेतकऱ्यांना अधिक सुरक्षित आणि उत्पादक पद्धतींनी शेती करण्यास प्रोत्साहन मिळते.
  • शेतकऱ्यांना कर्ज घेण्यास प्रोत्साहन देणे: PMFBY योजनेमुळे शेतकऱ्यांना कर्ज घेण्यास प्रोत्साहन मिळते, ज्यामुळे त्यांना त्यांच्या शेतीचा विस्तार आणि आधुनिकीकरण करण्यास मदत होते.

PMFBY (प्रधानमंत्री फसल बीमा योजना) योजनेसाठी पात्रता

प्रधानमंत्री फसल बीमा योजना (PMFBY) ही भारत सरकारची एक महत्त्वाची योजना आहे जी शेतकऱ्यांना नैसर्गिक आपत्ती, किडी आणि रोगांमुळे होणाऱ्या पिकांच्या नुकसानीपासून वित्तीय सुरक्षा प्रदान करते. या योजनेसाठी पात्र होण्यासाठी, शेतकऱ्यांनी खालील अटी पूर्ण करणे आवश्यक आहे:

• • शेतकरी भारताचा नागरिक असावा.
  • शेतकरीचे स्वतःचे किंवा भाडेतत्त्वावरचे शेत असावे.
  • शेतकरीने त्याच्या पिकांसाठी विमा उतरवला पाहिजे.

शेतकऱ्याला त्याच्या पिकांसाठी विमा उतरवण्यासाठी, त्याला आपल्या स्थानिक कृषी विभागाला किंवा विमा कंपनीला भेट द्यावी लागेल. विमा कंपनी शेतकऱ्याला त्याच्या पिकांसाठी योग्य विमा प्रीमियम देईल.

PMFBY योजनेसाठी पात्रतेची माहिती अधिक जाणून घेण्यासाठी, शेतकऱ्यांनी कृषि विभागाच्या वेबसाइटला भेट द्यावी किंवा त्यांच्या स्थानिक कृषी विभागाशी संपर्क साधावा.

पीएमएफबीवाई योजनेच्या अंतर्गत कव्हरेज आणि प्रीमियम

प्रधानमंत्री फसल बीमा योजना (PMFBY) ही एक व्यापक योजना आहे जी शेतकऱ्यांना नैसर्गिक आपत्ती, किडी आणि रोगांमुळे होणाऱ्या पिकांच्या नुकसानीपासून वित्तीय सुरक्षा प्रदान करते. या योजनेच्या अंतर्गत, शेतकऱ्यांचे पिक नुकसानीपासून 50% ते 80% पर्यंत कव्हर केले जाते.

PMFBY योजनेच्या अंतर्गत, शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांसाठी विमा उतरवण्यासाठी प्रीमियम भरावा लागतो. प्रीमियमची रक्कम शेतकऱ्याच्या पिकावर , त्याच्या शेतीच्या क्षेत्रावर आणि त्याच्या नैसर्गिक आपत्ती जोखीम क्षेत्रावर अवलंबून असते.

सामान्यतः, PMFBY योजनेच्या अंतर्गत प्रीमियमची रक्कम शेतकऱ्याच्या पिकाच्या किमतीच्या 2% ते 5% पर्यंत असते. उदाहरणार्थ, जर एखाद्या शेतकऱ्याने 100,000 रुपये किमतीच्या गहू पिकाचे विमा उतरवले असेल, तर त्याला 2,000 रुपये ते 5,000 रुपये प्रीमियम भरावे लागेल.

PMFBY योजनेच्या अंतर्गत, सरकार शेतकऱ्यांना त्यांच्या प्रीमियममध्ये 50% ते 60% पर्यंत अनुदान देते. उदाहरणार्थ, जर एखाद्या शेतकऱ्याला 2,000 रुपये प्रीमियम भरावे लागत असतील, तर सरकार त्याला 1,000 रुपये ते 1,200 रुपये अनुदान देईल.

PMFBY योजनेच्या अंतर्गत, शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांच्या नुकसानीची भरपाई मिळविण्यासाठी दावा दाखल करता येतो. दावा दाखल करण्यासाठी, शेतकऱ्याला विमा कंपनीकडे नुकसानीचा पुरावा सादर करावा लागतो.

PMFBY योजनेचा वापर करून शेतकऱ्यांनी त्यांच्या पिकांसाठी विमा उतरवून त्यांच्या उत्पन्नाचे स्थैर्य सुनिश्चित करावे आणि अधिक सुरक्षित आणि उत्पादक पद्धतींनी शेती करावी.

पीएमएफबीवाई योजनेच्या अंतर्गत दाव्यांची प्रक्रिया कशी होते?

प्रधानमंत्री फसल बीमा योजना (PMFBY) ही एक विमा योजना आहे जी शेतकऱ्यांना नैसर्गिक आपत्ती, किडी आणि रोगांमुळे होणाऱ्या पिकांच्या नुकसानीपासून वित्तीय सुरक्षा प्रदान करते. या योजनेच्या अंतर्गत, शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांच्या नुकसानीसाठी दावा दाखल करता येतो. दावा दाखल करण्यासाठी, शेतकऱ्याला विमा कंपनीकडे नुकसानीचा पुरावा सादर करावा लागतो.

PMFBY योजनेच्या अंतर्गत दावांची प्रक्रिया खालीलप्रमाणे आहे:

1. 1. दावा दाखल करणे: शेतकऱ्याला त्याच्या पिकांच्या नुकसानीसाठी दावा दाखल करण्यासाठी, त्याला विमा कंपनीच्या वेबसाइटवर ऑनलाइन दावा दाखल करावा लागतो किंवा विमा कंपनीच्या स्थानिक कार्यालयात दावा दाखल करावा लागतो.
   2. दावा तपासणी: विमा कंपनी दावा प्राप्त झाल्यानंतर, तो तपासणीसाठी पाठवते. दावा तपासणीमध्ये, विमा कंपनी नुकसानीचा अंदाज लावते आणि दावा मंजूर किंवा नाकारण्याचा निर्णय घेते.
   3. दावा मंजूर करणे: जर विमा कंपनीने दावा मंजूर केला, तर ती शेतकऱ्याला नुकसानीची भरपाई देते. भरपाईची रक्कम शेतकऱ्याच्या पिकाच्या नुकसानीच्या प्रमाणात अवलंबून असते.

पीएमएफबीवाई योजनेच्या अंतर्गत दावा दाखल करताना खालील गोष्टी लक्षात ठेवा:

• • दावा दाखल करण्याची अंतिम तारीख: दावा दाखल करण्याची अंतिम तारीख प्रत्येक पिक आणि प्रत्येक हंगामासाठी वेगळी असते.
  • नुकसानीचा पुरावा: दावा दाखल करताना, शेतकऱ्याला नुकसानीचा पुरावा सादर करावा लागतो. नुकसानीचा पुरावा म्हणजे नुकसान झालेल्या पिकांची छायाचित्रे, नुकसान झालेल्या पिकांची मातीची नमुने, नुकसान झालेल्या पिकांची वनस्पतीशास्त्रीय नमुने, इ.
  • दावा तपासणीसाठी वेळ: दावा तपासणीसाठी वेळ प्रत्येक पिक आणि प्रत्येक हंगामासाठी वेगळा असतो.

मूल्यांकन आणि भुगतान

प्रधानमंत्री फसल बीमा योजना (PMFBY) ही भारत सरकारची एक विमा योजना आहे जी शेतकऱ्यांना नैसर्गिक आपत्ती, किडी आणि रोगांमुळे होणाऱ्या पिकांच्या नुकसानीपासून वित्तीय सुरक्षा प्रदान करते. या योजनेच्या अंतर्गत, शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांच्या नुकसानीसाठी दावा दाखल करता येतो. दावा दाखल केल्यानंतर, विमा कंपनी तो तपासते आणि नुकसानीचा अंदाज लावते. जर नुकसानीचा अंदाज शेतकऱ्याच्या विम्यापेक्षा जास्त असेल, तर विमा कंपनी त्याला नुकसानीची भरपाई देते.

मूल्यांकन

विमा कंपनी दावा तपासताना, ती खालील गोष्टींचा विचार करते:

• • नुकसान झालेल्या पिकांची किंमत
  • नुकसान झालेल्या पिकांच्या क्षेत्रफळ
  • पिकांच्या नुकसानीचे कारण
  • पिकांच्या नुकसानीची तीव्रता

प्रधानमंत्री फसल बीमा योजना (PMFBY) मधील विविध पिकांच्या विम्याची रक्कम

भुगतान

जर विमा कंपनीने दावा मंजूर केला, तर ती शेतकऱ्याला नुकसानीची भरपाई देते. भरपाईची रक्कम शेतकऱ्याच्या विम्यापेक्षा जास्त असेल तर विमा कंपनी त्याला नुकसानीची भरपाई देते.

मूल्यांकन आणि भुगतान प्रक्रियेसाठी आवश्यक कागदपत्रे

• • दावा फॉर्म
  • नुकसानीचा पुरावा (उदा., छायाचित्रे, मातीचे नमुने, वनस्पतीशास्त्रीय नमुने)
  • पिकांच्या विमा प्रीमियम भरलेला पावती
  • पिकांची लागवड आणि कापणीची तारीख
  • पिकांच्या नुकसानीचे कारण

मूल्यांकन आणि भुगतान प्रक्रियेची वेळ

मूल्यांकन आणि भुगतान प्रक्रिया प्रत्येक पिक आणि प्रत्येक हंगामासाठी वेगवेगळी असते. सामान्यतः, मूल्यांकन प्रक्रिया 15 ते 30 दिवसांच्या आत पूर्ण होते आणि भुगतान प्रक्रिया 30 ते 60 दिवसांच्या आत पूर्ण होते.

1. व्यापक कवरेज

प्रधानमंत्री फसल बीमा योजना (PMFBY) ही भारत सरकारची एक व्यापक योजना आहे जी शेतकऱ्यांना नैसर्गिक आपत्ती, किडी आणि रोगांमुळे होणाऱ्या पिकांच्या नुकसानीपासून वित्तीय सुरक्षा प्रदान करते. या योजनेच्या अंतर्गत, शेतकऱ्यांचे पिक नुकसानीपासून 50% ते 80% पर्यंत कव्हर केले जाते.

2. किफायती प्रीमियम

PMFBY योजनेच्या अंतर्गत, शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांसाठी प्रीमियम भरावा लागतो. प्रीमियमची रक्कम शेतकऱ्याच्या पिकावर, त्याच्या शेतीच्या क्षेत्रावर आणि त्याच्या नैसर्गिक आपत्ती जोखीम क्षेत्रावर अवलंबून असते.

सामान्यतः, PMFBY योजनेच्या अंतर्गत प्रीमियमची रक्कम शेतकऱ्याच्या पिकाच्या किमतीच्या 2% ते 5% पर्यंत असते. उदाहरणार्थ, जर एखाद्या शेतकऱ्याने 100,000 रुपये किमतीच्या गहू पिकाचे विमा उतरवले असेल, तर त्याला 2,000 रुपये ते 5,000 रुपये प्रीमियम भरावे लागेल.

3. त्वरित दावा निपटान

PMFBY योजनेच्या अंतर्गत, शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांच्या नुकसानीसाठी दावा दाखल करता येतो. दावा दाखल केल्यानंतर, विमा कंपनी तो तपासते आणि नुकसानीचा अंदाज लावते. जर नुकसानीचा अंदाज शेतकऱ्याच्या विम्यापेक्षा जास्त असेल, तर विमा कंपनी त्याला नुकसानीची भरपाई देते.

PMFBY योजनेच्या अंतर्गत, दावा तपासणी आणि भरपाई प्रक्रिया जलद आणि पारदर्शक आहे. सामान्यतः, दावा तपासणी प्रक्रिया 15 ते 30 दिवसांच्या आत पूर्ण होते आणि भुगतान प्रक्रिया 30 ते 60 दिवसांच्या आत पूर्ण होते.

4. प्रौद्योगिकी का उपयोग

PMFBY योजनेच्या अंमलबजावणीसाठी सरकार विविध प्रौद्योगिकींचा वापर करते. यामध्ये ड्रोन, रिमोट सेन्सिंग आणि कृत्रिम यांचा satellite समावेश आहे.

प्रौद्योगिकीचा वापर करून, सरकार शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांच्या नुकसानीची अचूक आणि वेळेवर माहिती प्रदान करू शकते. यामुळे दावा तपासणी आणि भरपाई प्रक्रिया अधिक जलद आणि पारदर्शक होते.

5. जोखिम प्रबंधन

PMFBY योजनेच्या अंतर्गत, सरकार शेतकऱ्यांना जोखीम व्यवस्थापन कौशल्ये विकसित करण्यात मदत करते. यामध्ये शेती पद्धतींमध्ये सुधारणा, किटक आणि रोगांपासून संरक्षण आणि आपत्ती व्यवस्थापन यांचा समावेश आहे.

जोखीम व्यवस्थापन कौशल्यांचा वापर करून, शेतकरी त्यांच्या पिकांच्या नुकसानीचे धोके कमी करू शकतात. यामुळे शेतकऱ्यांना आर्थिक सुरक्षितता मिळते आणि शेती उत्पादन वाढण्यास मदत होते.

1. 1. प्रधानमंत्री फसल बीमा योजना काय आहे?

प्रधानमंत्री फसल बीमा योजना (PMFBY) ही भारत सरकारची एक योजना आहे जी शेतकऱ्यांना नैसर्गिक आपत्ती, किडी आणि रोगांमुळे होणाऱ्या पिकांच्या नुकसानीपासून वित्तीय सुरक्षा प्रदान करते.

1. 2. PMFBY योजनेचा लाभ कोण घेऊ शकतो?

PMFBY योजनेचा लाभ भारतातील कोणताही शेतकरी घेऊ शकतो.

1. 3. PMFBY योजनेचा लाभ कसा मिळवायचा?

PMFBY योजनेचा लाभ मिळण्यासाठी, शेतकऱ्याने विमा कंपनीच्या कार्यालयात जाऊन किंवा ऑनलाइन पद्धतीने विमा उतरवावा लागतो.

1. 4. PMFBY योजनेचा प्रीमियम किती आहे?

PMFBY योजनेचा प्रीमियम शेतकऱ्याच्या पिकावर, त्याच्या शेतीच्या क्षेत्रावर आणि त्याच्या नैसर्गिक आपत्ती जोखीम क्षेत्रावर अवलंबून असतो.

1. 5. PMFBY योजनेच्या दावा प्रक्रिये कशी आहे?

PMFBY योजनेच्या अंतर्गत, शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांच्या नुकसानीसाठी दावा दाखल करता येतो. दावा दाखल केल्यानंतर, विमा कंपनी तो तपासते आणि नुकसानीचा अंदाज लावते. जर नुकसानीचा अंदाज शेतकऱ्याच्या विम्यापेक्षा जास्त असेल, तर विमा कंपनी त्याला नुकसानीची भरपाई देते.

1. 6. PMFBY योजनेचा दावा कधीपर्यंत दाखल करता येतो?

PMFBY योजनेचा दावा शेतकऱ्याने त्याच्या पिकांच्या नुकसानीच्या 7 दिवसांच्या आत दाखल करणे आवश्यक आहे.

1. 7. PMFBY योजनेचा दावा कसा तपासला जातो?

PMFBY योजनेचा दावा विमा कंपनीच्या तपासणी अधिकाऱ्याद्वारे तपासला जातो. तपासणी अधिकाऱ्याने नुकसानीचा अंदाज लावतो आणि दावा मंजूर किंवा नाकारण्याचा निर्णय घेतो.

1. 8. PMFBY योजनेचा दावा किती दिवसांत मंजूर होतो?

PMFBY योजनेचा दावा साधारणपणे 15 ते 30 दिवसांच्या आत मंजूर होतो.

1. 9. PMFBY योजनेचा दावा कसा भरला जातो?

PMFBY योजनेचा दावा विमा कंपनीकडून थेट शेतकऱ्याच्या बँक खात्यात जमा केला जातो.

1. 10. PMFBY योजनेची अधिक माहिती कुठे मिळेल?

PMFBY योजनेची अधिक माहिती आपण आपल्या स्थानिक कृषी कार्यालयात किंवा विमा कंपनीच्या वेबसाइटवर मिळवू शकता.

तुम्ही शेतकरी आहात आणि तुमच्या पिकांच्या नुकसानीची भीती वाटते? मग प्रधानमंत्री फसल बीमा योजना (PMFBY) तुमच्यासाठीच आहे! या योजनेमध्ये, तुमच्या पिकांना नैसर्गिक आपत्ती, किडी आणि रोगांपासून वित्तीय सुरक्षा दिली जाते. तुम्हाला फक्त विम्यासाठी अर्ज करणे आवश्यक आहे आणि तेवढ्यात तुमचे पिक सुरक्षित होईल.

तुम्ही तुमच्या पिकांच्या विम्यासाठी ऑनलाइन किंवा तुमच्या स्थानिक कृषी कार्यालयात जाऊन अर्ज करू शकता. विम्याची रक्कम तुमच्या पिकाच्या किमतीवर आणि जोखीम क्षेत्रावर अवलंबून असते. तुमच्या पिकांच्या नुकसानीच्या बाबतीत, तुम्ही विमा कंपनीकडून नुकसानीची भरपाई मागू शकता.

तुमच्या पिकांची विमा करा आणि नैसर्गिक आपत्ती, किडी आणि रोगांमुळे होणाऱ्या नुकसानीपासून आर्थिक सुरक्षा मिळवा! प्रधानमंत्री फसल बीमा योजना (PMFBY) चे लाभ घ्या आणि सुरक्षित राहा!

तुम्हाला हा लेख कसा वाटला? जर तुम्हाला हा लेख उपयुक्त वाटला, तर कृपया तो तुमच्या मित्रांना आणि शेतकरी समुदायाला शेअर करा. या लेखामुळे त्यांना त्यांच्या पिकांच्या नुकसानीपासून संरक्षण मिळण्यास मदत होईल.